Doel 91 is er eentje uit de categorie Serious Things, namelijk mezelf uit laten schrijven bij de katholieke kerk en een motivatie daarvoor schrijven.
Officieel atheïst
Ik zat daar al jarenlang tegenaan te hikken en begin dit jaar heb ik eindelijk eens dat formulier voor uitschrijving gemaild. Aanvankelijk kreeg ik daarop geen enkele reactie, maar eind februari viel er ineens een brief op de mat dat de uitschrijving geregeld is. Vanaf nu ben ik dus officieel atheïst:
Waarom wilde ik zo graag weg bij de kerk?
Ik woon al mijn hele leven in Midden-Brabant en mijn familie is van oudsher rooms-katholiek.
In de provincie Noord-Brabant was dit de gebruikelijke te volgen godsdienst: Tussen ca. 1850 en 1960 was ruim negentig procent van de Brabanders praktiserend rooms-katholiek. De Kerk had daardoor een enorme invloed op het dagelijks leven van de Brabanders (Het Rijke Roomse Leven in Brabant, Historiek.net).
Mijn ouders zijn allebei (nog net) in deze periode geboren, mijn vader als negende kind in een gezin wat uiteindelijk tien kinderen zou tellen en mijn moeder als jongste in een gezin met acht kinderen. Toen ik nog heel jong was, dacht ik dat alle ouders uit zo’n groot gezin afkomstig waren, later kwam ik erachter dat dit toch niet per se zo hoefde te zijn.
“Dat religieuze Nederlanders gemiddeld meer kinderen voortbrachten dan niet-religieuze, zal geen verrassing zijn. De kerk, van welke ‘kleur’ dan ook, heeft er eeuwenlang een strikte seksuele moraal op na gehouden. Kort gezegd hield die in dat seks buiten het huwelijk taboe en binnen het huwelijk verplicht was. Het Godswoord ‘Gaat heen en vermenigvuldigt u’ (Genesis 1:28) werd zeer serieus genomen, evenals de oudtestamentische verzen waarin anticonceptie (voor het zingen de kerk uit) en afwijkend seksueel gedrag werden veroordeeld.” (De grote gezinnen van de katholieken, Historische Nieuwsblad)
In datzelfde artikel wordt gezegd dat katholieke gezinnen gemiddeld 5,4 kinderen per gezin kregen, daar zaten de gezinnen van mijn ouders dus beiden ruim overheen. Helaas heb ik mijn (overleden) oma’s nooit kunnen vragen wat zij daar nu eigenlijk van vonden, want daar ben ik eigenlijk wel nieuwsgierig naar.
Kerk in mijn vroegere leven
Mijn vele ooms en tantes besloten om het leuk te houden, alle gezinnen binnen mijn familie tellen dus maximaal drie kinderen. Ook ik ben de oudste van drie kinderen.
Maar ik werd nog wel gedoopt. Eigenlijk vind ik dat je een baby van amper twee maanden nog geen geloof op kan dringen, maar het was toen nog gebruikelijk. Ik ging ook naar een rooms-katholieke basisschool: daar werd nog elke ochtend begonnen met een gebed (hoewel zowel het Onze Vader als Wees gegroet Maria toch behoorlijk onbegrijpelijk zijn voor het gemiddelde basisschoolkind), er werd voorgelezen uit de bijbel en alle kerkelijke feesten werden gevierd. En ja, ik ging ook wel eens naar de kerk op zondag, hoewel dat meer kwam omdat mijn ouders bij een kerkkoor waren. Ik heb ook nog mijn communie gedaan, want ja, dat deed zeker driekwart van de klas. Ook dat was eigenlijk iets idioots: moesten we als 8-jarigen ukkies kleurplaten kleuren van Jezus aan het kruis. Alsof je daar dan iets van begrijpt. Toen ik in groep 8 zat, volgde er ook nog vormsel (of hoe dat mocht heten), toen twijfelde ik al of ik dat nog wel wilde, maar de halve klas deed het en we gingen met een bus op excursie naar de Sint Jan in Den Bosch en dat vond ik dus wel interessant: meer vanwege de historie van het gebouw, dan omdat ik zo ontzettend gelovig was.
Twijfels
Na de basisschool ging het gauw bergafwaarts met mijn zogenaamde geloof. Ik kwam alleen nog maar in kerken als ik het een mooi gebouw vond en later als er een cache bij lag. Daarnaast ging ik door allerlei invloeden steeds meer twijfelen of ik nog wel deel uit wilde maken van de katholieke kerk.
Een paar voorbeelden:
- Godsdienstoorlogen. Ik kan me niet voorstellen dat welke “god” dan ook zou willen dat mensen elkaar vermoorden omwille van hun geloof. En dat is toch wat er in de wereldgeschiedenis behoorlijk vaak is gebeurd.
- Het gedoe tussen katholieken en protestanten (beiden stromingen van de christelijke kerk) in de Middeleeuwen. Dat ze elkaar gewoon verbrandden… Ik lees veel historische boeken en de gebeurtenissen in Het Eeuwige Vuur van Ken Follett zijn hier een goed voorbeeld van. Een bepaalde verhaallijn uit dit boek komt ook terug in een film die nu in de bioscopen draait: Mary Queen of Scots.
- Het misbruik van jonge kinderen binnen instellingen van de katholieke kerk, wat veelvuldig is voorgekomen in het Brabant van de twintigste eeuw (en wellicht ook daarvoor)
- Het feit dat ergens in deze omgeving een pastoor openlijk samenwoonde met zijn huishoudster (en hey: ik vind dat prima), maar dat hij ondertussen wel hel en verdoemenis preekte tegen mensen die samen woonden voor hun (kerkelijke) huwelijk
- Dat de katholieke kerk nog altijd afwijzend staat tegen homoseksualiteit, terwijl ik toch best wat hele leuke mensen in mijn vrienden-, familie- en kennissenkring heb, die dat wel zijn.
- Het belerende en vaak ook onbegrijpelijke van de katholieke kerk
- Ik geloof in de evolutietheorie van Darwin en niet in een vaag scheppingsverhaal
- Ik geloof gewoon niet in bovennatuurlijke dingen die ik niet kan zien, zoals zogenaamde onzichtbare goden, een hemel of een hel (die blijkbaar ook verzonnen is, door de kerk, trouwens)
- Ik wil geen aantekening bij mijn naam in de gemeentelijke basisadministratie dat ik een geloof aanhang, waar ik helemaal niets meer mee heb
Atheïst
Ik wil dus graag bekend staan als een ongelovige, die geen enkele godsdienst aanhangt. Dat betekent niet dat ik tegen godsdienst ben: als mensen daar steun uitputten: prima. Elk geloof heeft ongetwijfeld ook goede ingrediënten, maar het is mij als ongelovige niet verboden om af en toe iets wat mij wel aanstaat mee te pakken. En dat hoeft dan dus niet per se iets katholieks te zijn. Ik kan kerken of kapellen nog steeds mooie gebouwen vinden, maar dat heeft nooit iets te maken gehad met “geloof”, maar meer met architectuur of historie.
En natuurlijk ben ik heel nieuwsgierig: waarom ben jij wel of niet lid van een kerkgemeenschap?